Przekaźnik bistabilny – co warto o nim wiedzieć?

Przekaźnik bistabilny – co to jest i do czego służy?

Przekaźnik bistabilny (również przełącznik bistabilny, przekaźnik impulsowy), podobnie jak inne typy przekaźników, to element elektroniczny, który jest przeznaczony do sterowania przepływem energii w obwodach elektrycznych. Na podstawie aktywności użytkownika (na przykład naciśnięcia przycisku) wysyła on sygnał powodujący zamknięcie lub otwarcie obwodu elektrycznego, co powoduje odpowiednio uruchomienie lub wyłączenie odbiornika (przykładowo zapalenie albo zgaszenie lampy).

Przekaźnik bistabilny – zasada działania

W odróżnieniu od przekaźników monostabilnych, przekaźniki bistabilne (zgodnie ze swoją nazwą) mogą pozostawać stabilne w dwóch stanach – ON i OFF. Dzieje się tak, ponieważ potrafią one generować dwa typy impulsów sterujących instalacją. Dzięki temu możliwe jest ograniczenie poboru energii elektrycznej przez taki element i wykorzystanie go w zastosowaniach, gdzie inne typy przekaźników nie sprawdziłyby się równie skutecznie. 

Rodzaje przekaźników bistabilnych

Bistabilne przekaźniki impulsowe można podzielić ze względu na różne kryteria.

Konstrukcja

Przekaźniki bistabilne mogą posiadać budowę mechaniczną lub elektroniczną. Zaletą przekaźników mechanicznych jest brak poboru napięcia podtrzymującego, co dodatkowo obniża ich zapotrzebowanie na energię elektryczną. Natomiast przekaźniki elektroniczne (półprzewodnikowe) są cichsze i trwalsze.

Funkcje

Można wyróżnić przekaźniki bistabilne:

• -          ON-OFF: najpopularniejsza, najprostsza opcja, która umożliwia załączanie i odłączanie obwodu,
  
• -          z wyłącznikiem czasowym: po zaprogramowanym czasie lub naciśnięciu przycisku odbiorniki zostają wyłączone (stosowane na przykład na klatkach schodowych w blokach),
  
• -          grupowe: część przekaźników pełni funkcję lokalną (na przykład załącza światło tylko w jednym pomieszczeniu), a część nadrzędną (przykładowo pozwala wyłączyć wszystkie odbiorniki),
  
• -          sekwencyjne: sterują dwoma lub więcej obwodami przy pomocy jednego przycisku bistabilnego lokalnego (stosowane na przykład w świecznikach sekwencyjnych, gdzie kolejne naciśnięcia przycisku uruchamiają różne tryby świecenia).