Jak sprawdzić licznik prądu – badanie poprawności odczytu

Licznik zużycia energii elektrycznej to urządzenie niezbędne w każdym gospodarstwie domowym. Pozwala ono mierzyć ilość wykorzystanego prądu i na tej podstawie rozliczać się z dostawcą energii elektrycznej. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są rodzaje tych urządzeń, jak sprawdzić licznik prądu i co zrobić, jeżeli wydaje ci się, że działa on nieprawidłowo.

Licznik poboru prądu – funkcja, nazewnictwo i rodzaje

Liczniki zużycia energii elektrycznej to urządzenie, które służy do pomiaru ilości energii elektrycznej zużytej w danym obiekcie (na przykład w zakładzie przemysłowym czy w domu). Istotne jest, że licznik poboru prądu zlicza nie tylko energię zużytą sumarycznie przez wszystkie odbiorniki, ale również wszystkie ewentualne straty (na przykład jeżeli gdzieś istnieje wada instalacji).

Licznik poboru prądu czy zużycia energii elektrycznej?

Prawidłową, oficjalną nazwą jest licznik zużycia energii elektrycznej, natomiast potoczne określenia to między innymi licznik (poboru) prądu, licznik elektryczny czy licznik energii. Liczniki nazywa się ponadto także elektronicznymi (ze względu na obecność elementów półprzewodnikowych w urządzeniu).

Technologia wykonania licznika poboru prądu

Obecnie stosuje się dwie technologie liczników zużycia energii elektrycznej. Pierwszymi z nich są (wychodzące już z użycia) indukcyjne liczniki poboru prądu, których działanie jest oparte o obracającą się z różną prędkością (zależną od ilości zużywanej energii) aluminiową tarczę. Ilość zużytej energii jest wyliczana na podstawie zliczonej liczby obrotów tarczy. 

Drugi, powszechniej stosowany rodzaj liczników, to urządzenia elektroniczne oparte o działanie układów, które generują impulsy w ilości proporcjonalnej do zużywanej energii lub wystawiają parametry sieci zasilającej na złączu komunikacyjnym. Są one wygodniejsze w użyciu i dokładniejsze od indukcyjnych. Do liczników elektronicznych zaliczane są również inteligentne liczniki energii elektrycznej – posiadają one wiele przydatnych funkcji, między innymi możliwość zdalnego odczytu stanu zużycia energii przez dostawcę prądu, wykrywania usterek w instalacji czy sprawdzenia przez użytkownika, jaka jest bieżąca wysokość naliczonego rachunku. Inteligentne liczniki często oferują też możliwość przeglądania analiz i statystyk dotyczących zużycia energii elektrycznej, co pozwala optymalizować korzystanie z tego medium.

Dowiedz się więcej o inteligentnych licznikach z artykułu “Czym są inteligentne liczniki energii elektrycznej i jak działają”

Liczniki zużycia energii elektrycznej jedno- i trójfazowe

Licznik poboru prądu (zużycia energii elektrycznej) może być jednofazowy (dla standardowych instalacji elektrycznych trójżyłowych o napięciu 230 V) lub trójfazowy (dla instalacji cztero- i pięciożyłowych 400 V). Instalacja trójfazowa jest stosowana w przypadkach, gdzie wykorzystywane są odbiorniki o dużej mocy – przede wszystkim maszyny przemysłowe, ale też na przykład ładowarki do samochodów elektrycznych, elektryczne systemy ogrzewania czy kuchenki indukcyjne.

Przekładnikowe liczniki poboru prądu – co to jest?

Przekładnikowe liczniki zużycia energii elektrycznej stosuje się w przypadkach, gdy moc jest zbyt duża, by licznik mógł zmierzyć ją bezpośrednio. Odczyt elektronicznego licznika energii elektrycznej z przekładnikami nie jest skomplikowany – wystarczy skorzystać z odpowiedniego wzoru. Na urządzeniu powinna znajdować się informacja o użytych przekładnikach albo mnożniku. Przykładowo, oznaczenie 150/5 oznacza, że każde 5 A wskazane przez licznik poboru prądu oznacza 150 A pobranych z sieci (czyli wskazanie licznika jest zawsze mnożone przez 30).



Licznik zużycia energii LE-03M CT
Fot. Licznik zużycia energii LE-03M CT.

Taryfowość licznika poboru prądu – co to znaczy?

Najprostsze liczniki liczą zużycie energii elektrycznej cały czas w ten sam sposób. Taryfowe liczniki zużycia energii elektrycznej posiadają podział na taryfę dzienną i nocną/weekendową (korzysta się z nich, jeśli prąd u danego dostawcy ma różną cenę w dzień i w nocy). Zazwyczaj istnieje możliwość określenia do czterech stref.

Jak sprawdzić stan licznika prądu?

W zależności od posiadanego rodzaju licznika zużycia energii elektrycznej, odczyt może wyglądać w różny sposób.

Jak sprawdzić licznik elektryczny indukcyjny?

Wskazania licznika indukcyjnego są zazwyczaj pokazywane na mierniku z fizycznym liczydłem. Aby odczytać stan zużycia energii, wystarczy usunąć zera z początku – uzyskuje się wówczas wynik w kilowatogodzinach. Jeżeli licznik jest przystosowany do pracy w dwóch taryfach, będzie posiadał dwa mierniki: dzienny i nocny/weekendowy.

Pamiętaj!

Zużycie energii elektrycznej zawsze podaje się w pełnych kilowatogodzinach.

Jak sprawdzić stan elektronicznego licznika elektrycznego?

Odczyt licznika prądu elektronicznego również nie jest skomplikowany. W przypadku liczników na jedną taryfę wystarczy odczytać liczbę pobranych od dostawcy kilowatogodzin. Jeżeli licznik mierzy więcej niż jedną wielkość, można sprawdzić poszczególne wartości, przełączając się między rodzajami mierzonych wielkości przy pomocy przycisków na urządzeniu. W lewym górnym rogu powinien pokazać się kod, dzięki któremu będziesz wiedzieć, jaka wartość jest aktualnie pokazywana przez licznik. Podstawowe oznaczenia to:

 

E albo 1.8.0 albo 1.5.8.0                    łączna ilość energii czynnej pobranej

EA albo 1.8.1 albo 1.5.8.1                 ilość energii czynnej pobranej w taryfie dziennej

EB albo 1.8.2 albo 1.5.8.2                 ilość energii czynnej pobranej w taryfie noc/weekend

 

Oczywiście kodów jest więcej – między innymi dla liczników dwukierunkowych, które stosuje się na przykład w domach z instalacją fotowoltaiczną. Pełną tabelę kodów znajdziesz na stronie swojego dostawcy energii elektrycznej.

Jak sprawdzić, czy licznik energii elektrycznej działa prawidłowo?

Czasami zdarza się, że odczyt elektronicznego licznika energii elektrycznej wskazuje wyższą wartość, niż wynikałoby to z sumarycznego zużycia energii przez wszystkie odbiorniki. Przyczyn może być kilka...

Dodatkowa energia pobrana przez licznik lub inny odbiornik

Jeżeli wartość jest tylko nieznacznie wyższa, prawdopodobnie jest to kwestia zużycia energii elektrycznej przez sam licznik lub większej ilości prądu pobranej jednorazowo przez któryś z odbiorników. W takim przypadku nie ma powodu do zmartwień.

Problem z instalacją lub którymś z odbiorników

Jeżeli ilość wyliczonej energii jest znacząco wyższa, niż wynika z sumarycznego zapotrzebowania wszystkich odbiorników, problemem może być uszkodzona instalacja lub awaria któregoś z odbiorników (szczególnie urządzeń o dużej mocy, takich jak pralka czy kuchenka indukcyjna). Jeżeli podejrzewasz taką przyczynę, koniecznie skonsultuj się z elektrykiem! Uszkodzony odbiornik lub przebicie w instalacji może stanowić duże zagrożenie.

Uwaga!

Prawidłowe działanie sygnalizuje migająca czerwona lampka na liczniku prądu. Po odłączeniu wszystkich odbiorników miganie powinno ustać, a naliczanie zużycia energii elektrycznej zatrzymać się.

Licznik prądu nie działa prawidłowo

Czasami zdarza się, że elektroniczny licznik prądu zawyża lub zaniża odczyt. Kontrolny odczyt elektronicznego licznika energii elektrycznej może wykonać Twój dostawca prądu. Jeśli okaże się, że przydarzył się błąd pomiaru, będziesz mieć możliwość otrzymania korekty faktury za energię. Jeżeli podejrzewasz natomiast, że generalnie licznik prądu nie działa prawidłowo, możesz zlecić wykonanie kontroli licznika w niezależnym laboratorium. Twój dostawca energii elektrycznej jest zobowiązany zorganizować kontrolę do 14 dni od zgłoszenia wniosku. Koszt wykonania badania technicznego wynosi zwykle mniej niż 200 zł i jest pokrywany przez dostawcę energii (jeśli licznik poboru prądu okaże się wadliwy) lub klienta (jeśli licznik działa prawidłowo).