Ściemniacz do żarówek LED – jaki wybrać i jak go podłączyć?

Ściemniacz do żarówek LED umożliwia regulowanie natężenia światła w lampach, w których źródłem światła są diody elektroluminescencyjne. Urządzenie jest bardzo praktyczne i może współpracować z różnymi rodzajami przycisków, na przykład łącznikami dotykowymi do oświetlenia. Sprawdź, jak wybrać odpowiedni ściemniacz do żarówek LED oraz jak podłączyć go do instalacji oświetleniowej.

Ściemniacz do ledów – jak to działa?

Ściemniacz do żarówek LED to urządzenie, które pozwala regulować natężenie światła uzyskiwanego przy pomocy lamp wykorzystujących do działania diody elektroluminescencyjne.

Efekt ściemniania i rozjaśniania uzyskiwany jest poprzez dostarczanie do żarówek zmiennego napięcia. Może być ono sterowane cyfrowo (poprzez odpowiedni mikrokontroler) lub analogowo (za pomocą potencjometru). Ściemniacze do żarówek LED-owych mogą współpracować z łącznikami dotykowymi lub innymi przyciskami chwilowymi, natomiast modele ze zintegrowanym interfejsem użytkownika są zazwyczaj wyposażone we własne przyciski, pokrętła lub ekrany.

Czy wszystkie żarówki LED można ściemniać? Jakie żarówki LED do ściemniacza?

Nie wszystkie lampy LED nadają się do ściemniania. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jakie żarówki do ściemniacza są odpowiednie, warto zapoznać się z informacjami od producenta – zazwyczaj na opakowaniach ściemnialnych żarówek pojawia się napis dimmable lub specjalny symbol.

Fot. Oznaczenia ściemnialnych i nieściemnialnych źródeł światła.

Rodzaje ściemniaczy do żarówek LED

Ściemniacze żarówek LED mogą występować w różnej formie.

Najpopularniejszym rozwiązaniem są urządzenia montowane w puszce elektrycznej lub na szynie DIN, które mogą posiadać wbudowany interfejs użytkownika (na przykład w formie pokrętła z wyłącznikiem krańcowym) lub być łączone z różnymi przyciskami (takimi jak szklane włączniki dotykowe).

Inną opcją jest zastosowanie bardziej rozbudowanego sterownika oświetlenia z funkcją ściemniania. W przypadku lamp zasilanych z sieci stosuje się natomiast ściemniacze do żarówek LED, które podłącza się bezpośrednio do gniazdka (podobnie jak inteligentne wtyczki czy adaptery sieciowe) lub montuje na przewodach (jak włączniki przelotowe).

Jeszcze innym rozwiązaniem są żarówki LED z wbudowaną funkcją ściemniania i modułem komunikacji bezprzewodowej, które steruje się za pomocą aplikacji na urządzenia mobilne lub pilota.

Żarówki LED – ściemniacz dopuszkowy/DIN plus przycisk

Ściemniacz do żarówek LED montowany w puszce elektrycznej lub na szynie DIN to jedno z najpopularniejszych rozwiązań z tej kategorii. Urządzenia tego rodzaju mogą być łączone z przyciskami dzwonkowymi lub od początku wyposażone w interfejs umożliwiający sterowanie oświetleniem (na przykład w postaci pokrętła). Ponadto wiele modeli może być kontrolowanych radiowo, przykładowo za pośrednictwem pilota lub włączników dotykowych WiFi.

Sterownik oświetlenia z funkcją ściemniania

Innym rozwiązaniem jest zastosowanie bardziej rozbudowanego sterownika oświetlenia z wbudowanym ściemniaczem do żarówek LED. Takie urządzenia oferują zwykle dodatkowo wiele przydatnych funkcji, na przykład programowalny zegar czasowy, możliwość obsługi automatu zmierzchowego czy sterowanie barwą światła (w przypadku zastosowania żarówek LED RGB).

Ściemniacz w formie adaptera

W przypadku lamp zasilanych z przewodu podłączanego do sieci elektrycznej często stosowanym rozwiązaniem są ściemniacze do żarówek LED w formie włączników przelotowych lub adapterów sieciowych z funkcją ściemniania. Dodatkowo obydwa rodzaje urządzeń mogą być wyposażone we włączniki dotykowe, moduły komunikacji bezprzewodowej czy układy umożliwiające pomiar ilości zużywanej energii elektrycznej.

Żarówki ze ściemniaczem

Dość popularną opcją są również żarówki ze ściemniaczem wbudowanym wewnątrz samego źródła światła. Najczęściej takimi żarówkami steruje się przy pomocy pilota lub aplikacji na urządzenia mobilne, które wysyłają sygnał do lampy wyposażonej w moduł komunikacji bezprzewodowej.

Jaki ściemniacz do ledów wybrać?

Dobieranie ściemniacza do LED – potrzeby użytkownika

Na rynku dostępny jest duży wybór urządzeń z tej kategorii – między innymi ściemniacze do żarówek LED sterowane bezprzewodowo, współpracujące z podświetlanymi przyciskami czy wyposażone w dodatkowe funkcje. Przed wyborem konkretnego modelu zastanów się, na jakich opcjach najbardziej ci zależy, a także które ściemniacze będą spełniały konieczne kryteria techniczne.

Dodatkowe funkcje

Ściemniacz do żarówek LED może mieć wiele dodatkowych funkcji, które zwiększają komfort korzystania z urządzenia oraz jego możliwości. Można zaliczyć do nich na przykład:
soft start, czyli łagodne załączanie światła ze stopniowym przejściem do pełnej jasności,
możliwość programowania minimalnych poziomów jasności,
zapamiętywanie ostatniego ustawienia (po włączeniu i wyłączeniu lampy, ale także po zaniku zasilania).

Parametry techniczne

Montaż ściemniacza do żarówek LED

Zazwyczaj ściemniacze do żarówek LED montuje się w standardowej puszce instalacyjnej o średnicy 60 mm, ale dostępne są również modele na szynę DIN. Warto zwrócić uwagę, czy wybrany model współpracuje z danym typem instalacji elektrycznej.

Współpraca ściemniacza z różnymi urządzeniami

Niektóre ściemniacze do żarówek LED posiadają ograniczenia w działaniu, na przykład nie nadają się do montażu z przyciskami podświetlanymi lub współpracują tylko z żarówkami o określonych parametrach.

Zasilanie ściemniacza do żarówek LED

Wybierając ściemniacz do żarówek LED trzeba zwrócić uwagę, czy ma być on zasilany niskim (12-24V) czy wysokim (230V) napięciem, a także jaka jest tolerancja napięcia zasilania. W przeciwnym razie można uszkodzić urządzenie.

Maksymalna moc i prąd obciążenia

Każdy ściemniacz do żarówek LED posiada maksymalne parametry obciążenia – oznacza to, że nie powinny być do niego podłączane odbiorniki, których sumaryczna moc lub prąd przekraczają te wartości.
Jak zamontować ściemniacz do żarówek LED?
Ściemniacz do żarówek LED montuje się najczęściej w puszce elektrycznej o średnicy 60 mm. Poniżej znajdziesz przykładowy schemat podłączenia:

Fot. Podłączenie ściemniacza do żarówek LED (model SCO-802-LED) w instalacji 3-przewodowej.

Jak połączyć sieciowy włącznik* światła dotykowy ze ściemniaczem?

* Pamiętajmy, że określenia “włącznik”, “wyłącznik” oraz “przełącznik” są nazwami potocznymi tego typu urządzeń. Utrwaliły się na tyle, że na stałe weszły do języka powszechnego. Ich najbardziej prawidłowa, handlowa nazwa to “łączniki” lub “przyciski”, a w kontekście włączników z funkcją ściemniania – regulatory.

Połączenie dotykowego włącznika światła ze ściemniaczem pozwala na stworzenie własnego panelu dotykowego do światła. W tym celu przewód zasilający do ściemniacza musi zostać poprowadzony tak, by łączył się również z przyciskiem sterującym (na przykład tak, jak na załączonym powyżej schemacie). Szczegółowe instrukcje dla każdego modelu są udostępniane w dokumentach dołączonych przez producenta.

Jak zamontować włącznik dotykowy ze ściemniaczem do lampki?

Włącznik dotykowy do lampki ze ściemniaczem montuje się najczęściej bezpośrednio przy oprawie (doprowadzając do urządzenia przewód fazowy i neutralny) lub na przewodzie (jak zwykły włącznik przelotowy). W takim przypadku należy pamiętać o pozostawieniu w całości przewodu uziemiającego (bez przecinania lub ściągania izolacji).

Jeśli chcesz dokładniej dowiedzieć się, jak zamontować włącznik dotykowy do oświetlenia lub lampy, przeczytaj nasz artykuł Jak podłączyć dotykowy włącznik światła?