Kolory przewodów elektrycznych – oznaczenia standardowe i nietypowe
Kolory przewodów elektrycznych, a w zasadzie ich izolacji, informują o funkcji tych przewodów w danej instalacji, dlatego są bardzo istotne dla osób dokonujących konserwacji i napraw elektrycznych lub montujących sprzęt. Sprawdź, jakie są typowe oznaczenia kolorów kabli elektrycznych oraz na co mogą wskazywać niestandardowe kolory w przewodach elektrycznych.
Kolory kabli – co oznaczają?
Kolory kabli, a w zasadzie ich zewnętrznej izolacji, standardowo informują o funkcji danego przewodu w instalacji. Dzięki temu możliwe jest bezpieczne prowadzenie prac konserwacyjnych i naprawczych lub montowanie urządzeń elektrycznych nawet w nieznanej sobie instalacji.
Oznaczenie kolorów kabli powinno być zgodne z normami, jednoznaczne i konsekwentne, jednak zdarza się, że kolory kabli prądowych bywają inne – jest to szczególnie częste w starych instalacjach lub w przypadkach, gdy elektryka w budynku była montowana samodzielnie – przez amatora. Oznaczenie kolorów przewodów elektrycznych zostało prawnie uregulowane w naszym kraju w 2007 roku.
Dlaczego kolory kabli elektrycznych są tak istotne?
Oznaczenia kabli i odpowiednie kolory pozwalają zapewnić bezpieczeństwo zarówno podczas pracy z instalacją (na przykład modyfikacji, napraw czy montażu urządzeń), jak i przy późniejszym użytkowaniu. Kolorystyka kabli elektrycznych umożliwia również prawidłowe podłączenie rozmaitych elementów (takich jak przekaźniki bistabilne, łączniki oświetleniowe etc.) do sieci.
Oznaczenia kolorów przewodów są także bardzo ważne dla prawidłowego działania podłączonych do niej elementów, takich jak elektryczne oraz elektroniczne urządzenia RTV i AGD, oświetlenie czy inne odbiorniki – nieprawidłowe kolory kabli mogą skutkować niewłaściwym podłączeniem, co może skończyć się uszkodzeniem odbiorników.
Kolory przewodów elektrycznych – norma i inne oznaczenia
Oznaczenia przewodów elektrycznych w postaci kolorów izolacji zostały zunifikowane w 2007 roku. Instalacje tworzone wcześniej (a także budowane lub remontowane przez niewykwalifikowane osoby) mogą posiadać inne kolory kabli.
Kolory przewodów: norma oficjalna
Norma określająca kolory przewodów to PN-HD 308 S2:2007. Są w niej zapisane oznaczenia kabli elektrycznych (w tym kolory izolacji) w instalacjach jedno- i trójfazowych.
Kolory przewodów: prąd zmienny
Kolory przewodów w instalacji elektrycznej są bardzo istotne podczas dokonywania jakichkolwiek napraw czy konserwacji, a także montażu urządzeń zasilanych prądem zmiennym. Warto mieć na uwadze, że kolory kabli w gniazdku domowym mogą znacząco różnić się od normatywnych, dlatego przed rozpoczęciem prac należy upewnić się, że interpretacja oznaczeń jest właściwa.
Kolory przewodów fazowych
Poniżej znajdziesz oznaczenia kolorów faz w instalacjach jedno- i trójfazowych.
Instalacja jednofazowa
W instalacjach jednofazowych kolor przewodu fazowego L powinien być brązowy, szary lub czarny. W starszych instalacjach zdarzają się kable czerwone, białe, fioletowe, pomarańczowe, różowe, zielone lub żółte. Nigdy nie należy natomiast stosować kolorów przewodów elektrycznych zarezerwowanych dla przewodów ochronnych i neutralnych, czyli izolacji niebieskiej lub w żółto-zielone paski.
Instalacja trójfazowa
Zgodne z obecnymi normami kolory przewodów fazowych L1, L2 i L3 powinny przedstawiać się następująco:
L1 – przewód brązowy
L2 – przewód czarny
L3 – przewód szary
Uwaga! Kolory faz mogą być inne w starszych lub samodzielnie tworzonych instalacjach. Można się spotkać między innymi z takimi kolorami przewodów elektrycznych:
L1 – żółty, pomarańczowy
L2 – zielony
L3 – czerwony
Kolory przewodów fazowych mogą stanowić jedną ze wskazówek podczas identyfikowania kolejności faz. Dowiedz się więcej z artykułu “Jak sprawdzić kolejność faz?”.
N – jaki kolor kabla?
Przewód neutralny N ma zawsze kolor niebieski. W przypadku braku przewodu w odpowiednim kolorze, na niebiesko oznacza się początek i koniec kabla (na przykład z pomocą taśmy izolacyjnej w odpowiednim odcieniu).
Uziemienie – jaki kolor kabla?
Na szczęście bardzo łatwo sprawdzić, który kolor kabla to uziemienie – izolacja przewodu uziemiającego (a także innych przewodów ochronnych PE, na przykład wyrównawczych) jest zawsze w żółto-zielone paski.
Przewody ochronno-neutralne
Przewody ochronno-neutralne PEN powinny posiadać izolację w żółto-zielone pasy oraz niebieską końcówkę. W starszych instalacjach ten typ przewodów może posiadać niebieską izolację.
Kolory przewodów – prąd stały
Instalacje i urządzenia zasilane prądem stałym posiadają inne oznaczenia kolorów kabli niż te wykorzystujące prąd zmienny. W przypadku prądu stałego stosuje się dwa główne oznaczenia, dla potencjału dodatniego (+) i ujemnego (-). Potencjał dodatni oznacza się najczęściej kolorem czerwonym, a ujemny – czarnym bądź niebieskim. Dla przewodów w jednym kolorze (z reguły czarnym) potencjał ujemny jest oznaczany przerywaną linią.
Masa – kolor kabla
Do masy (GND) podłączany jest przewód ujemny – najczęściej czarny lub niebieski.
Co zrobić, gdy oznaczenia kolorów kabli są nieprawidłowe?
Oznaczenie przewodów elektrycznych nie zawsze jest zgodne z normami, a kolory izolacji mogą znacząco różnić się od standardowych. W takim przypadku należy zadbać o odpowiedni opis kolorów kabli w danej instalacji lub wykonanie oznaczeń zastępczych (na przykład z pomocą taśmy izolacyjnej, etykiet kablowych lub koszulek termokurczliwych).
Poszukujesz więcej informacji związanych z instalacjami elektrycznymi oraz działaniem i podłączaniem elementów systemów automatyki budynkowej? Koniecznie zajrzyj do poradników F&F.